Klasy odporności ogniowej i pożarowej drewna

Drewno konstrukcyjne, wbrew częstemu i błędnemu mniemaniu, nie jest materiałem łatwopalnym. W dodatku ma przewagę nad wieloma innymi materiałami konstrukcyjnymi: izoluje temperaturę, nie pozwalając na jej rozprzestrzenianie do innych pomieszczeń. O dokładnej charakterystyce decyduje klasa odporności ogniowej. Duże znaczenie ma także rodzaj zastosowanych impregnatów.

Drewno, ze względu na naturalność, ale także wysokie parametry związane z wytrzymałością i bezpieczeństwem, jest szeroko stosowanym budulcem nie tylko w domach całorocznych, domkach letniskowych, ale także w budynkach wysokich i wysokościowych. Ich główna konstrukcja (oczywiście oprócz fundamentów) jest zbudowana z komponentów drewnianych. Przykładem jest m.in. Stadthaus Murray Grove, 9-piętrowy apartamentowiec zbudowany w Londynie w 2009 roku oraz 14-piętrowy apartamentowiec wzniesiony w 2014 roku w Bergen, do budowy którego użyto drewna klejonego oraz płyt wielowarstwowych CLT. Dlatego wysoką palność drewna używanego do budowy należy rozpatrywać jako mit. Precyzyjnym atrybutem do jej określenia jest odporność ogniowa.

Odporność ogniowa drewna – czym faktycznie jest?

Klasy odporności ogniowej konstrukcji, tutaj drewnianej, wskazują na zdolność do pełnienia określonych funkcji w czasie pożaru. Parametr nośności ogniowej oznaczony jest literą „R” i cyframi, np. 15 (to liczba minut, po upływie których elementy nośne przestają spełniać swoją funkcję). Istotne parametry to także szczelność ogniowa „E” (nieprzepuszczanie płomieni i gazów) i izolacyjność ogniowa „I” (nieprzepuszczanie temperatury). Na podstawie tych parametrów określana jest klasa odporności pożarowej budynku. Odporność pożarowa najczęściej ustalana jest przez architekta i strażaka na podstawie przepisów prawa.

Klasa odporności pożarowej danego budynku	Klasy odporności ogniowej poszczególnych elementów budynku
	główna konstrukcja nośna	konstrukcja dachu	strop	ściana zewnętrzna	ściana wewnętrzna	przekrycie dachu
„A”	R 240	R 30	REI 120	EI 120	EI 60	RE 30
„B”	R 120	R 30	REI 60	EI 60	EI 30	RE 30
„C”	R 60	R 15	REI 60	EI 30	EI 15	RE 15
„D”	R 30	(-)	REI 30	EI 30	(-)	(-)
„E”	(-)	(-)	(-)	(-)	(-)	(-)

Zalety konstrukcji z drewna w czasie pożaru

Drewno w czasie pożaru zachowuje się w sposób przewidywalny, co niewątpliwie jest zaletą, w przeciwieństwie m.in. do stali. Bardziej wytrzymałe na pożary jest drewno klejone, które ma regularniejszy kształt, mniej pęknięć i gładszą powierzchnię. W praktyce drewno pali się, gdy jest zbyt cienkie, w warunkach dobrego dopływu powietrza. Grube bale nie palą się dobrze, a jedynie zwęglają na powietrzni. Ogień traci wtedy impet, gdyż taka powłoka jest niekorzystna dla jego rozprzestrzeniania (ogranicza dopływ tlenu do wnętrza). Podczas pożaru drewniane bale mają dłuższą nośność i dają więcej czasu na ewakuację (nawet do godziny) w porównaniu z konstrukcjami betonowymi. W dodatku nie rozprzestrzeniają wysokiej temperatury na sąsiednie pomieszczenia. Palność drewna może być znacznie obniżona dzięki użyciu odpowiednich preparatów. Dzięki nim drewno jest chronione nie tylko przed niekorzystnymi czynnikami (wilgoć, grzyb), ale materiał staje się trudnozapalny. Przykładowo belki z drewna litego o szerokości nie mniejszej niż 14 cm mają średnią odporność ogniową wynoszącą R30. Polscy producenci oferują już budulce znacznie mniej palne, np. ściany drewniane o odporności EI60, stropodachy REI30 i stropy REI60.

Budynek z pustaków – nie taki bezpieczny jak się wydaje

Pustaki, często wykorzystywane do budowy, są materiałem niepalnym. Wydawać się może, że dom z pustaków jest całkowicie bezpieczny i odporny na ogień. Niestety tak nie jest, to kolejne błędne przekonanie. Takie budynki mają słabe punkty, a są nimi stropy podtrzymywane zabetonowanymi stalowymi zbrojeniami. Rozgrzane stalowe pręty mogą wyrywać się, stanowić bezpośrednie niebezpieczeństwo, a przy tym kruszyć całe konstrukcje. Podczas pożaru już po 15 minutach ściany betonowe i żelbetonowe mogą osiągnąć temperaturę 600ºC, co skutkuje topieniem instalacji i zwarciami.